Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε το τελικό στάδιο της μετάβασης από την βιομηχανική στην ψηφιακή επανάσταση. Δίχως αμφιβολία, οι εξελίξεις στην τεχνολογική επιστήμη συντελούνται σε τέτοιο φρενήρη ρυθμό που δυστυχώς η κοινωνία μας δεν μπορεί να τις ακολουθήσει.
Βασική αιτία του ως άνω φαινομένου, είναι το χάσμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ της εξέλιξης της τεχνολογίας και της γνώσης μας για αυτή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα κινητά τηλέφωνα smartphones τα οποία χρησιμοποιούνται από την συντριπτική πλειονότητα των συνανθρώπων μας.
Οι εν λόγω συσκευές, έχουν κατορθώσει να «μονοπωλούν» τον πυρήνα της καθημερινότητας μας καθώς πρόκειται για τεχνολογικά επιτεύγματα που χαρακτηρίζονται από αξιοσημείωτες δυνατότητες και λειτουργίες, τις οποίες εμείς ωστόσο δεν γνωρίζουμε σε όλη τους την έκταση.
Έτσι, λόγω της πληθώρας των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι συσκευές αυτές, έχουν καταστεί άκρως ελκυστικές στους χρήστες, ο αριθμός των οποίων ολοένα και αυξάνεται, είτε για λόγους διάδρασης, διασκέδασης (λ.χ πλοήγηση στο διαδίκτυο, ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – social media), είτε για λόγους διεκπεραίωσης προσωπικών υποθέσεων (λ.χ ηλεκτρονική εξουσιοδότηση, ηλεκτρονική υπεύθυνη δήλωση, ψηφιακή βεβαίωση εγγράφου μέσω gov.gr).
Ωστόσο όπως όλοι γνωρίζουμε, η τεχνολογία δυστυχώς δεν χρησιμοποιείται μόνο για καλούς σκοπούς. Επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τόσο τον ψηφιακό μας αναλφαβητισμό, όσο και τα κενά ασφαλείας των συστημάτων που διαθέτουν οι Τράπεζες με αποτέλεσμα να συντελούνται καθημερινά χιλιάδες ηλεκτρονικές απάτες κατά ανυποψίαστων συμπολιτών μας που στόχο έχουν την παραβίαση των τραπεζικών τους λογαριασμών και την απόσπαση των οικονομίων τους. Υπό αυτά τα δεδομένα η ασφάλεια στο διαδίκτυο είναι επίκαιρη όσο ποτέ, ενώ ο τρόπος λειτουργίας των συστημάτων ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking) που μας παρέχουν τα τραπεζικά ιδρύματα, θα πρέπει να επανεξεταστεί εκ βαθέων από εξειδικευμένους ανθρώπους.
Επίσης, η εκτεταμένη έκθεση της καθημερινής δραστηριότητας των σύγχρονων ανθρώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα όχι μόνο στους ενηλίκους αλλά και στους ανήλικους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από Βρετανικό Πανεπιστήμιο, παρατηρήθηκε πως – κατά μέσο όρο – πάνω από 1000 φωτογραφίες και βίντεο ανήλικων παιδιών, μέχρι αυτά να συμπληρώσουν τα 12 πρώτα χρόνια της ζωής τους, αναρτώνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τους γονείς τους, χωρίς ωστόσο οι τελευταίοι να αντιλαμβάνονται αφενός τον αντίκτυπο που θα έχει στα παιδιά τους η εν λόγω δραστηριότητα στο μέλλον και αφετέρου ότι, τα αρχεία αυτά γίνονται βορά στα χέρια των παιδόφιλων, προκειμένου να αποτελέσουν στην πορεία υλικό σε ιστοσελίδες παιδικής πορνογραφίας.
Περαιτέρω, η εξέλιξη της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, που πραγματοποιείται μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), έχει επηρεάσει αρνητικά την συμπεριφορά τους, καθώς έχει περιορίσει σημαντικά την δημοκρατία και την ελευθερία της έκφρασης, ενώ έχει αναδείξει δυσάρεστα φαινόμενα όπως αυτά της έμφυλης βίας και της ρητορικής μίσους (hate speech). Άνθρωποι κρυμμένοι πίσω από την ανωνυμία μιας οθόνης και ενός πληκτρολογίου, προβαίνουν με χαρακτηριστική ευκολία σε εξύβριση, δυσφήμηση, «δολοφονία χαρακτήρα» συνανθρώπων μας, δίχως η παραβατική τους αυτή συμπεριφορά να έχει συνέπειες για τους ίδιους.
Επίσης στον επιχειρηματικό τομέα, ο πόλεμος που έχουν ανοίξει οι Χάκερς (Hackers) έναντι των επιχειρήσεων μέσω των επιθέσεων ransomware που εξαπολύουν παραβιάζοντας τα συστήματα τους, κρυπτογραφώντας τα προσωπικά τους δεδομένα και ζητώντας λύτρα ως αντάλλαγμα για την επαναφορά των συστημάτων τους στην προτέρα κατάσταση, είναι καθημερινό φαινόμενο. Ωστόσο, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και η συμμόρφωση με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR) είναι λέξεις άγνωστές για την μέση Ελληνική επιχείρηση, λόγω ελλιπούς ενημέρωσης και έλλειψης ανάδειξης του σκοπού και της σημαντικότητας του εν λόγω Κανονισμού.
Τέλος, η παρακολούθηση κινητών τηλεφώνων από έξυπνα λογισμικά (λ.χ Predator, Pegasus) και κατά συνέπεια η υποκλοπή συνομιλιών έρχεται να μας υπενθυμίσει την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των ορίων μεταξύ ηθικής και τεχνολογίας, δεδομένης μάλιστα και της έλευσης της τεχνητής νοημοσύνης στην ζωή μας.
