ΕΕ: Καθορισμός κοινής θέσης των κρατών-μελών για τη δίκαιη πρόσβαση σε δεδομένα και τη δίκαιη χρήση τους

Για να αναδειχθεί η ΕΕ πρωτοπόρος στην κοινωνία που βασίζεται στα δεδομένα, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών (ΕΜΑ) κατέληξαν σε κοινή θέση («διαπραγματευτική εντολή») που παρέχει στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά την προτεινόμενη νομοθεσία για εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τη δίκαιη πρόσβαση σε δεδομένα και τη δίκαιη χρήση τους (πράξη για τα δεδομένα).

Για να αναδειχθεί η ΕΕ πρωτοπόρος στην κοινωνία που βασίζεται στα δεδομένα, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών (ΕΜΑ) κατέληξαν σε κοινή θέση («διαπραγματευτική εντολή») που παρέχει στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά την προτεινόμενη νομοθεσία για εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τη δίκαιη πρόσβαση σε δεδομένα και τη δίκαιη χρήση τους (πράξη για τα δεδομένα).

Η πρόταση αποσκοπεί επίσης στη διευκόλυνση της αλλαγής παρόχων υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων, θέτει σε εφαρμογή εγγυήσεις κατά της παράνομης διαβίβασης δεδομένων από τους παρόχους υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους και προβλέπει την ανάπτυξη προτύπων διαλειτουργικότητας για την επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων μεταξύ τομέων.

Η κοινή θέση του Συμβουλίου διατηρεί τη γενική κατεύθυνση της πρότασης της Επιτροπής, συγκεκριμένα όσον αφορά:

  • μέτρα που επιτρέπουν στους χρήστες συνδεδεμένων συσκευών, που καλύπτουν από έξυπνες οικιακές συσκευές έως έξυπνα βιομηχανικά μηχανήματα, να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα που παράγονται από αυτές, τα οποία συχνά συλλέγονται αποκλειστικά από τους κατασκευαστές
  • μέτρα για την πρόληψη της κατάχρησης συμβατικών ανισορροπιών στις συμβάσεις κοινοχρησίας δεδομένων λόγω καταχρηστικών συμβατικών ρητρών που επιβάλλονται από συμβαλλόμενο μέρος με σημαντικά ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση
  • μέσα με τα οποία οι φορείς του δημόσιου τομέα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν δεδομένα που βρίσκονται στην κατοχή του ιδιωτικού τομέα και τα οποία είναι αναγκαία σε εξαιρετικές περιστάσεις, ιδίως σε περίπτωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης σε τομείς δημόσιου συμφέροντος, όπως πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές, ή για την εφαρμογή νομικής εντολής, εάν τα δεδομένα δεν είναι διαθέσιμα με άλλον τρόπο
  • νέους κανόνες που επιτρέπουν στους πελάτες να αλλάζουν αποτελεσματικά παρόχoυς υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων υπολογιστικού νέφους και θεσπίζουν εγγυήσεις κατά της παράνομης διαβίβασης δεδομένων

Κύριες τροποποιήσεις της πρότασης της Επιτροπής

Το κείμενο του Συμβουλίου τροποποιεί διάφορα μέρη της πρότασης της Επιτροπής, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις ακόλουθες πτυχές:

  • σαφέστερος ορισμός του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού, ιδίως όσον αφορά τα δεδομένα του διαδικτύου των πραγμάτων (IoT), όπου η προσοχή στράφηκε στις λειτουργικές δυνατότητες των δεδομένων που συλλέγονται από συνδεδεμένα προϊόντα και όχι στα ίδια τα προϊόντα
  • ορισμένες διευκρινίσεις σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ της πράξης για τα δεδομένα και της ισχύουσας οριζόντιας και τομεακής νομοθεσίας, όπως η πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων και ο γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ)
  • προστασία του εμπορικού απορρήτου και των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, σε συνδυασμό με κατάλληλες διασφαλίσεις κατά της καταχρηστικής συμπεριφοράς
  • πρόσθετη καθοδήγηση όσον αφορά την εύλογη αποζημίωση για τη διάθεση των δεδομένων και τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών
  • ορισμένες βελτιωτικές τροποποιήσεις σχετικά με τα αιτήματα κοινοχρησίας δεδομένων από φορείς του δημόσιου τομέα λόγω έκτακτων αναγκών
  • σαφέστερες και ευρύτερα εφαρμοστέες διατάξεις όσον αφορά την αποτελεσματική αλλαγή υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων

Επόμενα βήματα

Η σημερινή συμφωνία επί της κοινής θέσης του Συμβουλίου θα δώσει τη δυνατότητα στη σουηδική Προεδρία να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο («τριμερείς διαλόγους») σχετικά με το τελικό κείμενο της προτεινόμενης νομοθεσίας.

Ιστορικό

Μετά την πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων που εγκρίθηκε από τους συννομοθέτες το 2022, ο κανονισμός που συνιστά την πράξη για τα δεδομένα είναι η δεύτερη κυριότερη νομοθετική πρωτοβουλία που απορρέει από την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα που εξέδωσε η Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2020, η οποία έχει ως στόχο να αναδειχθεί η ΕΕ πρωτοπόρος στην κοινωνία που βασίζεται στα δεδομένα.

Ενώ η πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων δημιουργεί τις διαδικασίες και τις δομές για τη διευκόλυνση της κοινοχρησίας δεδομένων από επιχειρήσεις, άτομα και τον δημόσιο τομέα, η πράξη για τα δεδομένα διευκρινίζει ποιος μπορεί να δημιουργήσει αξία από τα δεδομένα και υπό ποιες προϋποθέσεις. Η πράξη για τα δεδομένα αποτελεί βασική ψηφιακή αρχή που θα συμβάλει στη δημιουργία σταθερής και δίκαιης οικονομίας βασισμένης στα δεδομένα και θα καθοδηγήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ΕΕ έως το 2030. Θα οδηγήσει σε νέες καινοτόμες υπηρεσίες και σε ανταγωνιστικότερες τιμές για υπηρεσίες δευτερογενούς αγοράς και επισκευές συνδεδεμένων αντικειμένων («διαδίκτυο των πραγμάτων»).

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 25ης Μαρτίου 2021, υπογράμμισε τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού για την ανάπτυξη, την ευημερία, την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, καθώς και για την ευημερία των κοινωνιών μας. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις φιλοδοξίες και προκλήσεις, στις 23 Φεβρουαρίου 2022 η Επιτροπή πρότεινε μέτρα για μια δίκαιη και καινοτόμο οικονομία δεδομένων (πράξη για τα δεδομένα), σε συνέχεια της ανακοίνωσης που εξέδωσε τον Φεβρουάριο του 2020 σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα.

Πηγή: lawnet.gr